1. Αλλού
Παγκόσμια πανδημία και κοινωνική αποδοχή. Χωρίς καραντίνα οι Κάτω-Χώρες (ΣτΜ: Ολλανδία, Βέλγιο), η Σουηδία και η Γερμανία. Αυτοέλεγχος; Επιστημονική φαντασία; Οικονομικά συμφέροντα ενάντια στην Κίνα, στις Η.Π.Α.; Ή και μεταξύ τους, που δεν σταμάτησαν ποτέ; Επίσης χώρες, χωρίς καραντίνα, σε άλλες ηπείρους, όπου η οικονομική ανέχεια και επιβίωση δεν μπορούν να καλυφθούν από τα κρατικά ψίχουλα. Εκεί, υπάρχει απαγόρευση κυκλοφορίας το βράδυ ή από το μεσημέρι και μετά, αλλά αφήνεται η δυνατότητα επιβίωσης τη μέρα! Εκεί προσπαθούν να βάλουν περιορισμούς εναλλάξ: μία εβδομάδα στις δύο, μία φορά οι γυναίκες μία οι άντρες, μία φορά η μία ζώνη μία φορά η άλλη, μία… Εκεί, όπως παντού, το Κράτος αυτοσχεδιάζει χωρίς να το παραδέχεται, στρατιωτικοποιεί για να κρατήσει την εξουσία, επιστημονικοποιεί όπως το συμφέρει, προπαγανδίζει για να περνάει το χαπάκι του. Φάσμα ταραχών λόγω πείνας. Πραγματική αυταρχική διαχείριση που προσαρμόζεται ανάλογα με τις αντιστάσεις που πιστεύει ότι θα βρει μπροστά του. Εδώ όπως κι εκεί, εξάλλου.
2. Εναλλακτική
Ας το πούμε διαφορετικά. Απέναντι σε έναν ιό ή σε μία οποιαδήποτε καταστροφή δεν υπάρχει κοινωνική διαχείριση που να μην είναι αυταρχική. Όσο καλές και να είναι οι προθέσεις οποιουδήποτε προσπαθεί να ασχοληθεί με όλους και με τον καθένα χωριστά, θα παραμείνει ένας βοσκός που θα μεταμορφώνει, με τη θέληση ή με τη βία, όλους τους άλλους σε κοπάδι. Απεναντίας, σε μία αναρχική σχέση, όπου πρωτεύει η ελευθερία, η αμοιβαιότητα και η μοναδικότητα, η γενικευμένη αυτοοργάνωση των ατόμων δεν έχει ανάγκη από καμία ομοιομορφία, καμία αντιπροσώπευση, καμία απομόνωση (καθοδηγούμενη από ειδικούς), καμία λύση (ακόμα και τεχνική ή ιατρική), που να ισχύει για όλους και για όλες. Κι ας το πούμε λίγο παγερά: καμία ποσοτική αποτελεσματικότητα (που μετριέται δηλαδή μόνο με αριθμούς). Αυτό που έχει σημασία, δεν είναι η βεβαιότητα ή η ασφάλεια, δεν είναι η ημερομηνία ενός αναπόφευκτου θανάτου από τη στιγμή που γεννιόμαστε, αλλά η ατομική ποιότητα, ολόκληρη και συνολική, της ζωής, έτσι όπως η καθεμιά και ο καθένας προσπαθεί να την ανακαλύψει. Απέναντι στον Covid-19, όπως και σε κάθε άλλη περίπτωση, η αναρχική προοπτική παραμένει η ίδια: αυτοοργάνωση με πλήρη αυτονομία από τους κρατικούς θεσμούς, για να φροντίζουμε ο ένας τον άλλον στην κλίμακα των ατόμων και των σχέσεων τους και επίθεση στις βάσεις της κυριαρχίας.
Το να απαιτούμε μία διαφορετική μεγάλη καραντίνα (κι αύριο μία απο-καραντινοποίηση)- όταν μάλιστα αυτή η άποψη συμπίπτει με εκείνη του Κράτους-, το να απαιτούμε μία εκμετάλλευση ή μία εκπαίδευση λιγότερο ή περισσότερο εξ αποστάσεως, να απαιτούμε οι μπάτσοι να είναι λίγο λιγότερο οπλισμένοι ή οι φυλακές λιγότερο γεμάτες, δεν είναι ο τρόπος για να πολεμάμε για την ελευθερία. Είναι σαν να προωθούμε μία εναλλακτική κυριαρχία, μία απλή αλλαγή της όψης του ίδιου πράγματος, παρά την τρομερή καταστροφή που συμβαίνει μπροστά μας. Δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένας μίζερος ρεαλισμός που δεν τολμά να προωθήσει το σκεπτικό του μέχρι το τέλος. Και εις ανώτερα! Κάντε λοιπόν έναν κατάλογο με τις μη βασικές επιχειρήσεις που το Κράτος θα έπρεπε να κλείσει σύμφωνα με εσάς. Για εμάς, βέβαια, είναι το σύνολο της οικονομίας που θα ‘πρεπε να καταστραφεί. Συνεχίστε να συμπεριφέρεστε σαν δικηγόροι και να μιλάτε για το ποιός θα πρεπε να βγει από τις φυλακές επειγόντως και, άρα, ποιός θα ‘πρεπε να παραμείνει. Εμείς τις θέλουμε όλες ισοπεδωμένες, με όλον τον κόσμο έξω. Εξηγείστε μας, τέλος, ποιά μέτρα “στρατευμένης αστυνομίας” θα παίρνατε ενάντια σε αυτούς που αντιτείθενται σε μία “εναλλακτική καραντίνα”, διότι δεν υπάρχει διαχείριση των μαζών χωρίς παρακολούθηση, έτσι δεν είναι; (Διότι διαφορετικά, είναι η αναρχία…)
Όταν, λοιπόν, είσαι θετικός σε μέτρα μαζικής καραντίνας, είτε σε αυτά που υπάρχουν ήδη, είτε σε άλλα πιο ανώδυνα (δηλαδή σε μέτρα συλλογικού εγκλεισμού), αυτό δεν μπορεί παρά να σημαίνει έλεγχο και διοίκηση των ατόμων, συντριβή των διαφόρων δυνατοτήτων τους για αυτονομία και αυτοοργάνωση και καταστολή των διαφωνούντων. Κι όλα αυτά, βέβαια, στο όνομα της κατάστασης έκτακτης ανάγκης και του κοινού καλού, εννοείται.
3. Επίθεση
Σ’ αυτήν την περίοδο όπου το Κράτος και ο καπιταλισμός αναδιαρθρώνονται γρήγορα αλλά που, παρ’όλα αυτά, δεν είναι σίγουροι ότι θα μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τις καινούργιες κοινωνικές ταραχές, να μην παραμείνουμε έγκλειστοι και απαθείς και να επιτεθούμε, είναι αναγκαίο πιο πολύ από ποτέ άλλοτε. Πέρα από τα συστήματα ελέγχου και παρακολούθησης, οι κόμβοι κυκλοφορίας της ενέργειας και των δεδομένων, παραμένουν οι βασικοί στόχοι επίθεσης, την ώρα που η τεχνολογική πανδημία είναι αναπόσπαστο μέρος αυτής της αναδιάρθρωσης.
4. Αύριο
Η απο-καραντινοποίηση δεν θα ‘ναι παρά μία άλλη στιγμή της καραντίνας και θα διαρκέσει πολλούς μήνες. Θα είναι ίσως λιγότερο σκληρή για τους πιο εργατικούς και υποδειγματικούς πολίτες, αλλά, σίγουρα, πιο σκληρή για το σύνολο των υπολοίπων, χαράζοντας νέες διαχωριστικές γραμμές μεταξύ τους. Άδειες κυκλοφορίας μέσα στη χώρα, υποχρεωτικά τεστ αίματος και θερμομετρήσεις, υποχρεωτικές καραντίνες, έλεγχος ταυτοτήτων με ιατρικό φακέλωμα, περιορισμός συγκεντρώσεων, μάσκες στα ΜΜΜ, υποχρεωτική επανεκκίνηση εργασίας για το “ζέσταμα της οικονομίας”, εντεινόμενο κυνήγι σε εν δυνάμει “επανα-μολυσμένους”.
Και σύνορα πάντα κλειδαμπαρωμένα για τους ανεπιθύμητους, όπως συμβαίνει με την Ισπανία που σκοπεύει να το κάνει όλο το καλοκαίρι, ώστε να αποφύγει ένα δεύτερο κύμα επιδημίας το φθινόπωρο.
5. Εγκλειμοί
Όλες και όλοι κλεισμένοι σε μία κοινωνία-φυλακή. Ο τύπος, το μέγεθος και το χρώμα των κελιών ποικίλουν. Ψυχιατρεία, χώροι κράτησης, ναοί υποταγής, στρατόπεδα συγκέντρωσης προσφύγων, οικογενειακά κελιά, κελιά φυλακών. Κι είναι από αυτά τα τελευταία, όπου οι συνθήκες είναι πιο ακραίες, που δεν σταματούν να έρχονται σινιάλα καπνού σε όλη τη γη. Αντιδράσεις ενάντια στην απομόνωση (με την κατάργηση της επικοινωνίας), ενάντια στο φόβο να μολυνθούν και να πεθάνουν ανάμεσα σε τέσσερις τοίχους κελιών υπερ-πληθυσμένων, απαιτώντας την ελευθερία, όπως το έγραφε ένα πανό των εξεγερμένων στη φυλακή Σαν Χουάν ντε Πάστο στην Κολομβία. Κι εμείς που είμαστε “έξω”, που σκεφτόμαστε ότι ελευθερία είναι να αυτοπεριοριζόμαστε και να υπακούμε στις διαταγές της εξουσίας, εμείς που δεν έχουμε ούτε κάγκελα να μας κρύβουν τον ορίζοντα, ούτε συρματοπλέγματα που να ξεσκίζουν τις σάρκες μας, ούτε φύλακες που να μας πυροβολούν, δεν έχουμε, λοιπόν, καμία εξουσιαστική δομή να καταστρέψουμε, κανένα κελί να πυρπολύσουμε;
6. Κράτος
Αν εξαιρέσουμε τους τελείως ηλίθιους που ενθαρρύνουν το σπάσιμο της απομόνωσης μέσα από τη μη αποδοχή της μολυσματικότητας του Covid-19, ή μέσα από μια “παλικαρίσια μαγκιά” (του τύπου “είμαι άτρωτος”), είναι προφανές ότι καμία δράση και καμία αυτοοργάνωση (σε διάφορα πεδία) δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί αυτοδύναμα. Η μαζική απομόνωση είναι δομικά ένα μέτρο που γίνεται δυνατό εξαιτίας της γιαγαντιαίας συγκέντρωσης αυταρχικής δύναμης και μέσων του Κράτους. Απέναντι στην απειλή του ιού, ενάντια στον οποίο αυτοπαρουσιάζεται σαν ο μεγάλος προστάτης “των ταπεινών”, όπως και των “από τα πάνω”, μπορούμε να φανταστούμε ότι στο τέλος θα βγεί κι από πάνω, σαν αυτός που , παρά τα λάθη και τις υπερβολές, έκανε το ελάχιστο αναγκαίο, ή, ακόμα χειρότερα, το αναπόφευκτο, διατηρώντας και οργανώνοντας την επιβίωση του μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού, αναστέλλοντας μερικά βασικά δικαιώματα.
Το πεδίο των δικαιωμάτων, δεν είναι το πεδίο των εχθρών της κυριαρχίας, οι οποίοι γνωρίζουν εδώ και καιρό αυτά τα παιχνίδια αναστελλόμενων ισσοροπιών ανάμεσα σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης που εξαγγέλονται από την κυριαρχία και έντασης του κοινωνικού πολέμου. Αν επιθυμούμε, δικαίως, την καταστροφή του κράτους, που προάγει τις σχέσεις δουλείας και υποταγής, τότε σαν αναρχικές και αναρχικοί δεν μπορούμε παρά να αγωνιζόμαστε για μία μη μετρήσιμη ελευθερία.
7. Γάντια
Χρησιμεύουν ώστε να προφυλασσόμαστε από μία πόρτα που σπάμε. Από ένα συρματόπλεγμα που κόβουμε. Από ένα προϊόν που αλλάζει γρήγορα χέρια. Από μια βιτρίνα που διαλύουμε. Από ένα στόχο που πυρπολούμε. Γάντια και μάσκες, για να προφυλάσσουμε τα αποτυπώματα και το DNA, για να κρατάμε αποστάσεις από τα επιστημονικά εργαστήρια του αστυνομικού ιού.
8. Πυροσβέστες
Εδώ ένα μέρος της κεφαλής της πορείας των πυροσβεστών στο Παρίσι διανέμει μάσκες προστασίας στους μπάτσους, ενώ στη Χιλή, ένα μέρος της Πριμέρα Λίνεα καθαρίζει το μετρό. Απαλλοτρίωση σούπερ-μάρκετ; Πυρπολημένο μετρό; Μετά, ναι… μετά. Ή καθόλου. Όταν λοιπόν η εξουσία θα άρει τις απαγορεύσεις κυκλοφορίας… Στο μεταξύ περιμένοντας αυτοοργανώνουμε την απομόνωση. Και μπροστά στις ελλείψεις του Κράτους φέρνουμε τη φιλανθρωπία.
Να αυτοοργανωθούμε για να επιτεθούμε στους μπάτσους, να λεηλατήσουμε τις αποθήκες τροφίμων ή να σαμποτάρουμε τις τεχνολογικές αρτηρίες της κοινωνίας-φυλακής είναι πολύ επικίνδυνο… Η εξέγερση μπορεί να είναι πολύ πιο μεταδοτική από τον ιό, ποιός ξέρει; Σχεδιαστές του λιγότερου κακού. Μιας παλιάς κοπής “αντιεξουσία” ενάντια στην εξουσία.
9. Υπευθυνότητα
Δεν μπορούμε να είμαστε υπεύθυνοι για το παρελθόν. Ούτε για όλα τα ανθρώπινα όντα που κατοικούν στη γη, στις ηπείρους, στη χώρα, στην περιοχή, στην πόλη, στο χωριό, στη συνοικία, στη γειτονιά. Αντίθετα, παρά τον ωκεανό κυριαρχίας στον οποίο κολυμπάμε- έναν ωκεανό επιβαλλόμενο από τη δουλικότητα των μαζών και την καταστολή των “από πάνω”- μπορούμε να είμαστε υπεύθυνοι των δικών μας πράξεων για να τον πολεμήσουμε. Εκεί όπου κάθε ζωή θυσιάζεται στο βωμό του κέρδους και της κυριαρχίας, η μόνη δυνατή ατομική υπευθυνότητα σε σχέση με ότι μας περιβάλλει είναι η συνοχή ανάμεσα στις αναρχικές ιδέες που μας κινούν και στις πράξεις μας που τις κάνουν ζωντανές. Καμία μικρή κίνηση δεν θα σώσει τον πλανήτη, καμία αυτο-απομόνωση δεν θα εμποδίσει τη μετάδοση του ιού. Αυτό που μετράει είναι η αναγνώριση του εχθρού στη βιομηχανική πρόοδο, την τεχνο-επιστήμη και το Κράτος, χτυπώντας τις δομές του, δίχως να αναπαράγουμε τους μηχανισμούς κυριαρχίας του. Αν θέλουμε να σώσουμε κάτι…
10. Επάνοδος στην κανονικότητα
Δεν θα υπάρξει τέτοιου είδους πισωγύρισμα. Διότι δεν το θέλουμε (αυτή η προηγούμενη κανονικότητα ήταν, ήδη, το πρόβλημα). Διότι ούτε αυτοί το θέλουν (α!, διότι ήταν τόσο γεμάτο με “ανθρωπισμό” και μικρούς φορμαλισμούς, αυτό το προηγούμενο…). Διότι η κανονικότητα είναι το τεράστιο εργαστήριο του σήμερα, με τα drones και την αριθμημένη επιβίωση, με τους στρατιωτικούς και την αφηνιασμένη και ακατάπαυστη παραγωγικότητα. Διότι όπως ειπώθηκε ότι ο 20ος αιώνας άρχισε με την πρώτη μεγάλη παγκόσμια βιομηχανοποιημένη σφαγή, ο 21ος αιώνας άρχισε με μία στροφή στο 2020, με συνέπειες ακόμα πιο αβέβαιες για όλους. Σε εμάς εναπόκειται ώστε οι υπολογισμοί και οι προβλέψεις τους τους για την καινούργια τεχνολογική τάξη να εκτροχιαστούν για τα καλά.
11. Κοπάδι
Στο κάτω- κάτω της γραφής μερικοί εκτιμούν ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των ατόμων θα προσβληθεί από αυτόν τον ιό. Τα παιχνίδια απομόνωσης/ αυτο-απομόνωσης δεν γίνονται για να αποτρέψουν τη γενική μόλυνση (και θα χρειαζόταν μια διαχείριση τύπου Κίνας γι αυτό, αν και ούτε αυτό είναι σίγουρο), αλλά πρόκειται περισσότερο για μαζικά μέτρα που αποσκοπούν στην επιβράδυνση της προόδου εξάπλωσης της αποφεύγοντας τον νοσοκομειακό κορεσμό και διατηρώντας την οικονομία ώστε να μην καταρρεύσει. Όσο περισσότερος κόσμος μένει στο σπίτι, τόσο ευκολότερα μπορεί το Κράτος να δειχειρίζεται την προσωρινή αναδιοργάνωση της βιομηχανίας και των υπηρεσιών που το ενδιαφέρουν, με τη βοήθεια των οπλισμένων τσιρακιών του. Η απομόνωση/ αυτο-απομόνωση είναι πρώτα απ’όλα ένα ζήτημα συνέχειας και διατήρησης της τάξης και όχι προστασίας του πληθυσμού, ενάντια στον οποίο το Κράτος προετοιμάζεται να αμυνθεί σε περίπτωση κοινωνικής κρίσης, που θα ‘ταν αποτέλεσμα υγειονομικής κρίσης. Σχετικά με τον ιό, το Κράτος διαχειρίζεται το κοπάδι ελπίζοντας ότι ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού (60%), σίγουρα με τον πιο αργό τρόπο, θα καταλήξει να είναι ανοσοποιημένο οριστικά, ώστε να σταματήσει να μεταδίδεται (αν και αυτό είναι μία υπόθεση αρκετά σχετική, δεδομένου ότι η διάρκεια ζωής των αντισωμάτων ενάντια στον Covid-19 μοιάζει μικρή, οδηγώντας περισσότερο στην εκτίμηση μιας σειράς κυμάτων προσβολής από τον ιό). Κι αν αυτό δεν συμβεί, το Κράτος υπολογίζει να διαχειριστεί το κοπάδι του με τον ίδιο τύπο δραστικών μέτρων έως το 2021, ενόψει της άφιξης του πολυπόθητου εμβολίου ( αν και αυτό αποτελεί τεχνητή μόλυνση/ εμβολιασμό ενός μέρους του πληθυσμού, χωρίς να εξασφαλίζεται ότι τα αντισώματα θα συνεχίσουν να υπάρχουν, για αρκετό καιρό, ή ότι ο αρχικός ιός δε θα μεταλλαχθεί).
Από την αρχική απομόνωση εξαιτίας του φόβου και της εθελούσιας υποταγής ως την αυτο-πομόνωση με αλγορίθμους προτεινόμενους από τους “ειδικούς” με τις άσπρες μπλούζες, με πολλά μπρος-πίσω, σίγουρα δεν είμαστε στο δρόμο για να ξεμπερδεύουμε με αυτή την κατάσταση. Για να αποδράσουμε από τη στατιστική των μεγάλων αριθμών, μήπως θα έπρεπε να αρχίσουμε να αναποδογυρίζουμε το τραπέζι, χωρίς να περιμένουμε τίποτα από την εξουσία και, επιτέλους, να μην συμπεριφερόμαστε πια σαν κοπάδι που θεωρεί ότι είναι ζωντανό, ακριβώς επειδή δεν είναι νεκρό;
12. Να ζήσουμε
Τελικά, ζούσαμε μια προβληματική κατάσταση, που επιταχύνεται συνεχώς πλεόν. Τι σημαίνει για μας να αναπνέουμε σε έναν κόσμο στηριγένο σε ποτάμια αίματος, πόνο, μιζέρια, πόλεμο και γενικά, δηλητηρίαση, κάθε έμβιου όντος; Αργός θάνατος ή ταχύς θάνατος. Ζωή με αναστολή και ήπια επιβίωση παντού: “Δεν μπορείτε να μας σκοτώσετε, διότι είμαστε ήδη νεκροί” (εξέγερση στην Καβυλία της Αλγερίας, με το στρατό απέναντι, το 2001, αρχή της χιλιετίας), “Μας τα έχουν, τόσο πολύ, όλα πάρει, που μας έκλεψαν και το φόβο” (χιλιανός ξεσηκωμός, το 2019, με το στρατό απέναντι, είκοσι χρόνια μετά). Ήταν πριν. Όταν κάτι ορατό, κάτι χειροπιαστό, ήταν εχθρικά απέναντί μας. Καμία δόση ραδιενεργή, καμία δόσο μικρο-οργανισμών. Και όμως, οι κοινωνικές σχέσεις θα είχαν μαγικά εξαφανιστεί με τον Covid-19, που δεν είναι μια φυσική καταστροφή; Πεθαίνει κανείς έτσι γενικά και συνολικά από αυτό το νέο ιό, ή από το σύστημα που τον παράγει και εκτρέφει, επιτρέποντας την εξάπλωσή του σε όλον τον πλανήτη: μαζική αποψίλωση δασών, αστική/ μητροπολιτική υπερσυγκέντρωση στις πόλεις, τυποποιημένα βιομηχανικά τρόφιμα, χορήγηση σε υψηλές δόσεις φαρμακευτικής χημείας, δηλητηρίαση χωρίς προηγούμενο της γης, του νερού, του αέρα, υπερβολικές μετακινήσεις, κλπ.
Να βγούμε έξω να σταματήσουμε τα πάντα, από το σκεφτόμαστε την καταστροφή μπροστά από μία οθόνη, είναι το ελάχιστο που μπορούμε να κάνουμε, εάν οραματιζόμαστε έναν διαφορετικό κόσμο. Καλύτερα να ζούμε με ελευθερία παρά να πεθαίνουμε στην απομόνωση. Η εξέγερση είναι ζωή.
[Avis de Tempêtes, Τεύχος 28, Απρίλιος 2020]